تصمیم برای اشغال ایران از مرداد ماه سال 1320 اتخاذ شده بود و برنامه آن در سوم شهریور اجرا شد . ساعت چهار بامداد دوشنبه سوم شهریور، دو اتومبیل سیاه رنگ همزمان از سفارتخانه‌های انگلیس و شوروی که در مجاورت یکدیگر قرار دارند خارج شدند و در سکوت و تاریکی شب به سوی یک مقصد ،خانه منصور نخست وزیر ایران که در حوالی پیچ شمیران قرار داشت ، روان شدند ، هر دو اتومبیل در حدود ساعت چهار و پانزده دقیقه در برابر درب خانه نخست وزیر توقف کردند. اسمیرنوف سفیر شوروی از اتومبیل او و سر بولارد وزیر مختار انگلیس از اتومبیل دوم پیاده شدندو پس از چند ثانیه گفتگو با یکدیگر به اتفاق زنگ در خانه نخست وزیر را به صدا در آوردند. " (1)
موضوعی که موجب شده بود سفیر دو کشور قدرتمند در آن وقت شب به در خانه‌ی منصور کشیده شوند ،تسلیم کردن یک یادداشت کوتاه بود. اما وقتی منصور این یادداشت را مطالعه می‌کرد ،دستهایش می‌لرزید و رنگش پریده تر و زردتر می‌شد . زیرا این یادداشت از حمله‌ی هماهنگ روس و انگلیس به مرزهای شمالی و جنوبی ایران خبر می‌داد . وقتی نخست وزیر علت این حمله را سؤال کرد، هر دو سفیر اظهار بی‌اطلاعی نمودند. زمانی که سفیر روس و انگلیس خداحافظی کرده و از منزل نخست وزیر خارج شدند، اغلب شهرهای شمالی و جنوبی کشور مورد حمله‌ی قوای زمینی ،هوایی و دریایی روس ،انگلیس قرار داشت اخبار موحش و جانگدازی از همه جا می‌رسید . خبر رسید قدری بعد از نیمه شب ناوهای جنگی انگلیس به ساحل خرمشهر نزدیک شده و با شلیک توپ به بندر حمله بردند و ناوهای ایران را سحرگاه از پای در آوردند چند دقیقه بعد خبر رسید که سرتیپ بالیندر فرماندهی نیروی دریایی را کشتند و قایق هندی و انگلیسی دربندر پیاده شدند... چند دقیقه بعد خبر بمباران هوایی اهواز رسید. در همین موقع خبرهای موحش دیگری از شمال ،حمله به آذربایجان ،نقاط مرزی و بمباران‌های هوایی واصل گردید: سربازخانه‌ها هدف قرار داده می‌شود ترس و وحشت همه‌ی مردم را فراگرفته ،قشون خارجی به سرعت پیشرفت میکند و بسیاری از خانواده‌ها از شهر فرار می‌کنند"(2)
رضاخان که اصلا انتظار چنین حمله‌ای را از سوی متفقین نداشت،به سرعت روحیه‌ی خود را باخت و دستور داد سفرای روس و انگلیس به کاخ سلطنتی دعوت شوند. سفرای هر دو کشور در ساعت 10 صبح در کاخ شاه حضور یافتند اما با جوابهای مبهم خود بیش از پیش رضاخان را نگران کردند. او به علت بی خبری از اوضاع و احوال جهانی ، نمی‌توانست علت حمله‌ی متفقین به ایران را درک کند.
علت حمله متفقین به ایران : ادامه مطلب...
•
